پیدا کردن معادن گوهرها همچون پیدا کردن نفت است. محل ها و یا شرایطی که ممکن است در آن جا،مواد یا گوهر ها تشکیل شوند شناسایی شده و در صورتیکه مواردی یافت شود،کاوش آغاز می شود. بسیاری از گوهرها به همین روش یافت می شوند. به این نوع معادن، معادنPrimary deposit می گویند.
در این معادن،گوهر هنوز با سنگ های اصلی منبع خود ارتباط دارند و معمولاً کریستال های آن ها با کیفیت هستند اما برای دستیابی به آنها باید هزاران تن سنگ و صخره استخراج شود.

در برخی موارد گوهرها در همان جایی که تشکیل شده اند یافت نمی شوند،در بسیاری موارد عوامل آب و هوایی و زمین شناسی آن ها را به مکان های جدیدی منتقل می کند.
این محل های جدید،معادن ثانویه یا Secondary Deposit شناخته می شوند و در تجارت بسیار اهمیت دارند.

کشف و استخراج از معادن ثانویه بسیار راحت تر و کم هزینه تر خواهد بود،زیرا گوهرها از سنگ های اصلی جدا شده اند،معادن ثانویه به بخش های مختلفی تقسیم شده که به محلی که یافت می شوند و یا راه هایی که باعث ایجاد چنین معادنی شده است،بستگی دارد.
زمین شناسان این معادن را به دسته های رودخانه ای(Fluvial/River) ،دریایی(Marine)،ساحلی(Littoral) و Aeolian(توسط باد) تقسیم می کنند.
معادن گوهر هایی که توسط رودخانه ها منتقل می شوند را Placer یا Alluvial می نامند.
رود خانه ها می توانند گوهر و سنگ های همراه آن را مایل ها حمل کنند.وقتی که نیروها کاهش می یابند،سنگ ها متراکم شده و گوهر هایی همچون الماس،زیرکن،گارنت،یاقوت ها،کرایسوبریل،توپاز،پریدوت و تورمالین در اطراف رودخانه جمع می شوند.

اکثر معادن گوهر ها به صورت تصادفی یافت می شوند.هرچند،اکتشافات سازمان یافته و منظم به الماس محدود شده است و اکثر معادن سنگ های رنگی با متد های قدیمی یافت و استخراج می شوند،آسان ترین راه یافتن سنگ های رنگی،جستجوی آنها در بستر رودخانه ها است.اکثر یاقوت های قرمز و کبود در معادن Alluvial یافت می شوند.
بر خلاف الماس،که قیمت آن توسط چند شرکت استخراج معادن بزرگ از جمله Debeers کنترل می شود،قیمت سنگ های رنگی تحت تاثیر شرایط بازار آزاد تعیین می شود.
معادن سنگ رنگی،معمولا توسط صاحبان معادن کوچک و مستقل مدیریت می شود.
صاحبان معادن،نمونه های استخراج شده را به صورت برش نخورده در بازار هایی که برشکاران حرفه ای از آن خرید می کنند،عرضه می شوند.
بر خلاف معادن عظیم الماس،معادن سنگ رنگی اغلب با میل،طناب،سطل و ژنراتورهای برق ساده در تونل های معدن،استخراج صورت می گیرد.
اگر معدن به رودخانه ای با جریان قوی نزدیک باشد باید شن ها الک شوند و کریستال ها با دست جدا شوند این روش بسیار دشوار و وقت گیر است.
پس از استخراج،سنگ های برش نخورده به مرکز اصلی برشکاران(اغلب در چین و تایلند)فرستاده می شود.
به هر جهت کشور هایی که دارای معادن سنگ رنگی هستند،توسعه ی سرمایه گزاری مراکز برش،می تواند باعث افزایش ارزش سود حاصل از منابع معدنی شود.
ماداگاسکار یک مثال خوب از این کشور ها است.این کشور جزیره ای واقع در سواحل شرق آفریقا سومین کشور فقیر دنیا است.با این حال،در سال 2003،با تامین مالی از بانک جهانی،اقدام به حفظ ثروت معدنی خود و جلوگیری از قاچاق غیر قانونی کرده است.
بدین منظور مراکز مشاوره و گوهر شناسی و مراکز برش طراحی شده و به همین ترتیب فرصت های شغلی برای مردم ماداگاسکار فراهم شده و تجارت بین المللی آن رونق یافته است،در حال حاضر بسیاری از گوهرهای استخراج شده در همان ماداگاسکار برش و صیقل می خورند.